Judd Apatow denen şahsın adını çoğunuz gibi Knocked Up’la duydum. Ondan önce hatırlarım da 40-Year-Old Virgin’i bayağı bir seks komedisi diye niteleyip izlememiştim (sonra izledim ve beğendim, Steve Carrell’a rağmen). Apatow artık Hollywood’un yeni komedi kralı. Yönettiği, yazdığı ve hatta yapımcısı olduğu filmler gişe rekorlarına oynuyor. Ama bir de bunun öncesi vardır…
Apatow’un filmografisine göz atanlar bir tür gruplaşmanın olduğunu fark ederler. Şöyle ki 40-Year-Old Virgin’den evvel sadece 1 film vardır. (O da gayet başarısız olan The Cable Guy’dır.) Bu dönemin asıl sahipleri ise dizilerdir. Ben Stiller’la yaptığı bir TV şovunun ardından asıl bombasını 1999’da patlatır: Freaks and Geeks. 1980’de geçen bu lise dram-komedisi sadece kendi türünde değil tüm zamanların (ve tüm türlerin) en iyilerinden biri olur. Gerçekten izlerken tadından yenmeyen bu dizi, reyting kaygısı sonucu daha ilk sezonunu tamamlayamadan rafa kaldırılır. Ama bu, dizinin daha da ünlenmesine yol açar ve şu anda ciddi fanatikleri olan bir dizidir kendileri. (Ayrıntılı bilgi şu yazıda)
Bu yazının sebebi ise Freaks and Geeks’ten 2 yıl sonra çekilmeye başlanan üniversite dizisi Undeclared. F&G’nin devamı olarak görülebilecek bir potansiyele sahip olan dizi, 6 öğrencinin (freshmen) üniversiteye başlamalarıyla başlar. 4 erkek, 2 kızdan oluşan ana grubun etrafında dönen dizi, yan karakterlerle kendini bolca besler. Ama ana grubun içinden de bir kişi seçersek o da Steven’dır (Jay Baruchel). F&G’ten alışkın olunduğu gibi bir geek olup da sosyalleşmeye çalışan bir tiptir. Zaten dizinin adı da ona aittir çünkü daha bölümü belli değildir (undeclared). Ayrıca yeni boşanan babası da durmadan onu ziyaret ederek ana gruptan pek ayrılmaz (hatta yurttan biriyle bile çıkar!). Bahsettiğim ana grubun diğer üyeleri ise: İngiliz yakışıklı Lloyd (Charlie Hunnam), grubun biracı ve oburu Ron (Seth Rogen), diğer bir ezik olan Marshall (Timm Sharp), Steven’ın hoşlandığı Lizzie (Carla Gallo) ve onun oda arkadaşı Rachel (Monica Keena).
Dediğim üzere bolca yan karakter onlara eşlik eder. Konuk oyuncular arasında Will Farrell, Adam Sandler (kendini oynuyor), Ben Stiller, Jason Segal, Martin Starr ve Samm Lavine bulunmakta ki inanın çok komik performanslar çıkarıyorlar. Ayrıca değinmek istediğim diğer önemli unsur da çekim ekibi. Bu ekipten şu an neredeyse hepsi ünlü: Seth Rogen zaten malum, hem dizide oynuyor hem de senarist. Bölüm yönetmenleri arasında Judd Apatow (malum), John Hamburg (The TV Set), Jay Chandrasekhar (Dukes of Hazzard), Greg Mottola (Superbad ve Adventureland) ve Jon Favreau (Iron Man) bulunmakta. Gerçekten efsane bir kadro. Senaristler arasında Nicholas Stoller (Forgetting Sarah Marshall) da bulunuyor mesela.
Diziye genelden bakarsak, fazlasıyla gerçekçi bir yapıda olduğunu söyleyebiliriz. Hatta üniversite gençliğinin karşılaştığı sorunlarını birebir yansıttığı bile iddia edilebilir. Sınav stresi, yurdun iyi-kötü yanları, kız-erkek durumları, kült tarikatlar (Amerika’da çok popülerlerdir, bilenler bilir) ve hatta din bile bölümlere işlenir. Steven’ın tarikata girip durmadan İncil’den alıntı yaptığı bölüm televizyonda yayınlanmamıştır, konunun hassasiyeti yüzünden. Halbuki bölümün konusu şu anki gençliğin (Türkiye’de de) ana sorunlarından biridir.
Tabii bu ciddiyeti herkes sevmediğinden dizi, 17 bölüm sonunda yayından kaldırılmıştır. F&G kadar kült bir dizi de değildir açıkçası. Zaten onun kadar iyi olmasa da bilhassa 5-6 bölüm sonra dizi rayına oturuyor ve yine tadından yenmeyecek bir halde sona eriyor. Benim çok eğlendiğim bir dizi oldu kısa zamanda. Bir şekilde bulup izlemeniz ısrarla salık veririm.
Ayrıca 2 süper dizisi reyting kurbanı olan Judd Apatow, 2006’da çok manalı bir projeye yapımcı oluyor: John Hamburg’un yazıp yönettiği, bir TV dizisinin televizyon patronlarının elinde nasıl piç olduğunu harika bir şekilde anlatan The TV Set. Bulabilirseniz (çünkü ülkemizde bilinmiyor ve mevcut değil) bu hoş filmi de izlemenizi öneririm.
12 Eylül 2009 Cumartesi
6 Eylül 2009 Pazar
Şefin Tavsiyesi: Thursday
3 hafta önce filandı galiba. Ofiste çalışıyorum, sanırsam proje üzerine şefle konuşuyorum konu bir anda sinemaya döndü (farklı bir şekilde de cereyan etmiş olabilir, hafızam muğlâk), şefim bana Thursday’i önerdi. Daha önce duymamışım ki pek hayra alamet değildir şahsım adına. Imdb’den baktık, Mickey Rourke, Aaron Eckhart, Thomas Jane filan oynuyor. Tür aksiyon. Seyrederim, dedim.
Bugün izleyeyim dedim. Pazar akşamı çünkü ve çok ağır takılmamam gerekiyor. Artık yaşlandık, günde bir ciddi film yetiyor artık. Günlük hakkımı da 31’ yapımı Frankenstein’la doldurmuşum zaten.
Filmi eğlenceli bir kara komedi olarak tanımlayabiliriz. 80’lerin sonlarında sayısı gittikçe artan bir türdür kendileri, 90’larda altın çağını yaşamıştır. Tarantino ile güzel bir zirve yapmıştır, Altın Palmiye bile almıştır bu tür. 2000’lerle beraber dozu abartıya kaçan şiddet ve hız oranıyla beraber pek rağbet görmez olmuştur. Yanlış hatırlamıyorsam, son örneklerinden biri Shane Black’in Kiss Kiss, Bang Bang’i olmuştur. Zaten bir türe en fazla 15 yıl ömür biçen Hollywood sineması adına makul bir süredir.
Film, eski bir uyuşturucu satıcısının, işten ayrılıp temize çıkmasından 5 yıl sonra başına gelen cehennemvari bir günü anlatıyor. Bol şiddet, bol gevezelik, salak hareketler mevcut. Tabii akla hemen Tarantino geliyor ki ciddi anlamda bu türün başyapıtları onun elinden çıkmadır. Yönetmen Skip Woods neyi amaçlamış tam emin değilim ama film, haddinden fazla Tarantino koktu bana. Ha eğlenceli, yer yer komik ama son kertede inandırıcılıktan uzak. Çünkü Woods zeki dolu hamlelere gelince sıradanlaşmaktan kurtulamıyor. Mesela Bob Marley çakması herifin, adamımızı vuracakken bir telefonla raggae yapmaya kalkışması oldukça bayağı bir senaryo hamlesi. Hele bundan çok daha zeki filmleri izledikten sonra hiç çekici gelmiyor.
Bu arada Woods’un filmografisi çok sakin. Bu film dışında yönetmenlik yapmamış lakin çekilmiş 4 senaryosu var: Swordfish (ilk izlediğimde çok sevmiştim, tabii o zamanlar toyduk; şu an aklımda sadece iki sahnesi mevcut: Halle Berry’nin göğüsleri ve Matrixvari bir patlama sahnesi), Hitman, X Men Origins: Wolverine (o da hoş bir eğlencelikti) ve 2010’da izleyeceğimiz The A-Team (gaza gelip belki giderim). Ezcümle, çok üst düzey işler yapmamış.
Her şeye rağmen bir Pazar akşamı için gayet iyiydi. Aaron Eckhart’ı böyle tiplerde izlemeyi seviyorum. Kız da fena değildi. Daha ne olsun! Teşekkürler şef! (Sana Lock, Stock and Two Smoking Barrels’ı öneriyorum, bir de bunu izle ve zeki kara komedi nasıl yapılır gör. Gerçekten aşık olacaksın!)
Bugün izleyeyim dedim. Pazar akşamı çünkü ve çok ağır takılmamam gerekiyor. Artık yaşlandık, günde bir ciddi film yetiyor artık. Günlük hakkımı da 31’ yapımı Frankenstein’la doldurmuşum zaten.
Filmi eğlenceli bir kara komedi olarak tanımlayabiliriz. 80’lerin sonlarında sayısı gittikçe artan bir türdür kendileri, 90’larda altın çağını yaşamıştır. Tarantino ile güzel bir zirve yapmıştır, Altın Palmiye bile almıştır bu tür. 2000’lerle beraber dozu abartıya kaçan şiddet ve hız oranıyla beraber pek rağbet görmez olmuştur. Yanlış hatırlamıyorsam, son örneklerinden biri Shane Black’in Kiss Kiss, Bang Bang’i olmuştur. Zaten bir türe en fazla 15 yıl ömür biçen Hollywood sineması adına makul bir süredir.
Film, eski bir uyuşturucu satıcısının, işten ayrılıp temize çıkmasından 5 yıl sonra başına gelen cehennemvari bir günü anlatıyor. Bol şiddet, bol gevezelik, salak hareketler mevcut. Tabii akla hemen Tarantino geliyor ki ciddi anlamda bu türün başyapıtları onun elinden çıkmadır. Yönetmen Skip Woods neyi amaçlamış tam emin değilim ama film, haddinden fazla Tarantino koktu bana. Ha eğlenceli, yer yer komik ama son kertede inandırıcılıktan uzak. Çünkü Woods zeki dolu hamlelere gelince sıradanlaşmaktan kurtulamıyor. Mesela Bob Marley çakması herifin, adamımızı vuracakken bir telefonla raggae yapmaya kalkışması oldukça bayağı bir senaryo hamlesi. Hele bundan çok daha zeki filmleri izledikten sonra hiç çekici gelmiyor.
Bu arada Woods’un filmografisi çok sakin. Bu film dışında yönetmenlik yapmamış lakin çekilmiş 4 senaryosu var: Swordfish (ilk izlediğimde çok sevmiştim, tabii o zamanlar toyduk; şu an aklımda sadece iki sahnesi mevcut: Halle Berry’nin göğüsleri ve Matrixvari bir patlama sahnesi), Hitman, X Men Origins: Wolverine (o da hoş bir eğlencelikti) ve 2010’da izleyeceğimiz The A-Team (gaza gelip belki giderim). Ezcümle, çok üst düzey işler yapmamış.
Her şeye rağmen bir Pazar akşamı için gayet iyiydi. Aaron Eckhart’ı böyle tiplerde izlemeyi seviyorum. Kız da fena değildi. Daha ne olsun! Teşekkürler şef! (Sana Lock, Stock and Two Smoking Barrels’ı öneriyorum, bir de bunu izle ve zeki kara komedi nasıl yapılır gör. Gerçekten aşık olacaksın!)
Belgeselin Önlenemez Yükselişi: Brüno, The Hurt Locker ve District 9
Sinema tıkandı, yaratıcılığını yitirdi filan deniyor son yıllarda. Kanıt olarak da gittikçe çoğalan yeniden çevrimler, devam filmleri, uyarlamalar gösteriliyor. Evet, belki bu açıdan doğru gibi gözüküyor. Lakin sonuçta bir sanattan bahsettiğimizi unutmamalıyız. Ne olursa olsun özgün fikirler ve eserler üretilmeye devam edilecektir. Azalsa da örneklerini görebiliyoruz nitekim. Belki bir akım oluşturacak kadar belirli kurallara dahil değiller lakin birbirine benzer oluşumlar da üretiliyor.
21. yüzyıl insanlara yeni alışkanlıklarla beraber geldi. Mesela belgesel izleme oranının artışı. Herkesin eline düşen kameralar, cep telefonları ile çekim oranının artışı bir yana insanlığın realiteye duyduğu açlığın artışı da aşikâr. Neredeyse yalandan oluşan bir dünyada yaşayan insanoğlu, normalde göremediğini ekranda görmeyi istiyor nedense. Son 10 yıldır gişe rekorları kıran ve popülerleşen kimi belgeseller bunun açık kanıtı. Aklıma ilk gelen Fahrenheit 9/11 mesela. Türkiye’de bile Mustafa gibi sansasyon yaratan belgeseller gişe rekorlarını zorluyor.
Tabii bir de bunun kurmaca sinemaya etkisi mevcut. Artık büyük stüdyo filmlerinde bile elde sallanan kameralara alışmış durumdayız. Çünkü filmlere gerçekçilik hissi vererek seyircilerin daha fazla heyecanlanması amaçlanıyor. Kimi filmler de direkt belgesel tekniğini ödünç alıyor. Tabii bunu çeşitli türlere adapte ediyorlar. Mesela ilk önceleri şaka gibi gelen The Blair Witch Project bugün bu konuda bir milat oluşturmuş durumda. Sanki bir korku kültü üzerine çekilen bir belgeselmişçesine pazarlanan film, hala sinema tarihinde yüzdesel oranda en çok kara geçen film ünvanına sahip.
Sacha Baron Cohen belgeselvari komedi alanında kendi tarzını oturttu mesela. Borat başlı başına bir başarıydı. Çoğu kişi filmi yanlış anlasa da Cohen, harika bir komedi stili yaratmıştı. Son filmi Brüno ile de moda ve magazin toplumunu çok ince taşlıyor. Bunun yanında Amerikan halkının ne kadar tutucu ve bağnaz olduğunu açıkça gösteriyor.
Diğer yandan aksiyona bile belgeseli yediriyorlar artık. Türkiye’de ne zaman gösterime gireceğini bilmediğim The Hurt Locker belgesel havasına sahip bir savaş filmi mesela. Irak’ta çalışan bomba imha uzmanlarının hayatlarını belgeseli aratmayacak sadelikte ve dinginlikte anlatıyor. Ana cümlesi olan “Savaş bir uyuşturucudur, bir kere girdin mi hep canın çeker.”i bu format yoluyla o kadar mükemmeliyete yakın bir halde aktarıyor ki savaş filmlerine yeni bir soluk getiriyor. Bu filmi kışın ödül törenlerinde duyarsanız şaşırmayın derim.
Aynı şekilde District 9 ise tüm formatını belgesele dayayarak bilim kurgu türünde bir ilki yaşatıyor bize. Film, baştan sona kadar filmdeki karakterlerin ve onların yakınlarının röportajlarından oluşuyor. Aralarda da televizyon, güvenlik kamerası görüntüleri ile olaya vakıf oluyoruz. Johannessburg’a inen bir uzay gemisinden boşalan karidese benzeyen uzaylıların hayatlarını izliyoruz. Güney Afrika Hükümeti’nce bir varoş mahallesi tesis edilen uzaylı komününün başka bir bölgeye taşınmak istenmesi sonucu çıkan olaylarla başlıyor belgesel (yani film). Evlere baskın sırasında bir hükümet görevlisinin bir sıvıya maruz kalması sonucu yarı uzaylılaşması ve bunun getirdiği olaylar dizisi belgeselin ana konusunu oluşturuyor.
District 9, bu format sayesinde hem tempoyu her zaman yüksek tutarken hem de ırkçılık, varoş kültürü, varoşların sorunları ve hükümetin bunlara bakış açısı gibi oldukça gerçek konuları masaya yatırıyor. Ayrıca bilgisayar oyunlarında gördüğümüz sahnelerle (Half-Life 2 ile Quake’e ciddi atıflar bulunuyor) farklı bir boyuta da giriyor. Apayrı bir yazı oluşturacak kadar birçok konuya atfını belgesel yapısı sayesinde yumuşatıp kolayca sindirilmesini sağlıyor.
İlerleyen yıllarda kim bilir hangi türleri belgesel formatına harmanlanmış olarak izleyeceğiz. Persepolis ve Vals im Bashir ile animasyonun da belgesele hizmet verdiğini düşünürsek oldukça farklı filmlerin bizleri beklediğini rahatlıkla iddia edebiliriz.
21. yüzyıl insanlara yeni alışkanlıklarla beraber geldi. Mesela belgesel izleme oranının artışı. Herkesin eline düşen kameralar, cep telefonları ile çekim oranının artışı bir yana insanlığın realiteye duyduğu açlığın artışı da aşikâr. Neredeyse yalandan oluşan bir dünyada yaşayan insanoğlu, normalde göremediğini ekranda görmeyi istiyor nedense. Son 10 yıldır gişe rekorları kıran ve popülerleşen kimi belgeseller bunun açık kanıtı. Aklıma ilk gelen Fahrenheit 9/11 mesela. Türkiye’de bile Mustafa gibi sansasyon yaratan belgeseller gişe rekorlarını zorluyor.
Tabii bir de bunun kurmaca sinemaya etkisi mevcut. Artık büyük stüdyo filmlerinde bile elde sallanan kameralara alışmış durumdayız. Çünkü filmlere gerçekçilik hissi vererek seyircilerin daha fazla heyecanlanması amaçlanıyor. Kimi filmler de direkt belgesel tekniğini ödünç alıyor. Tabii bunu çeşitli türlere adapte ediyorlar. Mesela ilk önceleri şaka gibi gelen The Blair Witch Project bugün bu konuda bir milat oluşturmuş durumda. Sanki bir korku kültü üzerine çekilen bir belgeselmişçesine pazarlanan film, hala sinema tarihinde yüzdesel oranda en çok kara geçen film ünvanına sahip.
Sacha Baron Cohen belgeselvari komedi alanında kendi tarzını oturttu mesela. Borat başlı başına bir başarıydı. Çoğu kişi filmi yanlış anlasa da Cohen, harika bir komedi stili yaratmıştı. Son filmi Brüno ile de moda ve magazin toplumunu çok ince taşlıyor. Bunun yanında Amerikan halkının ne kadar tutucu ve bağnaz olduğunu açıkça gösteriyor.
Diğer yandan aksiyona bile belgeseli yediriyorlar artık. Türkiye’de ne zaman gösterime gireceğini bilmediğim The Hurt Locker belgesel havasına sahip bir savaş filmi mesela. Irak’ta çalışan bomba imha uzmanlarının hayatlarını belgeseli aratmayacak sadelikte ve dinginlikte anlatıyor. Ana cümlesi olan “Savaş bir uyuşturucudur, bir kere girdin mi hep canın çeker.”i bu format yoluyla o kadar mükemmeliyete yakın bir halde aktarıyor ki savaş filmlerine yeni bir soluk getiriyor. Bu filmi kışın ödül törenlerinde duyarsanız şaşırmayın derim.
Aynı şekilde District 9 ise tüm formatını belgesele dayayarak bilim kurgu türünde bir ilki yaşatıyor bize. Film, baştan sona kadar filmdeki karakterlerin ve onların yakınlarının röportajlarından oluşuyor. Aralarda da televizyon, güvenlik kamerası görüntüleri ile olaya vakıf oluyoruz. Johannessburg’a inen bir uzay gemisinden boşalan karidese benzeyen uzaylıların hayatlarını izliyoruz. Güney Afrika Hükümeti’nce bir varoş mahallesi tesis edilen uzaylı komününün başka bir bölgeye taşınmak istenmesi sonucu çıkan olaylarla başlıyor belgesel (yani film). Evlere baskın sırasında bir hükümet görevlisinin bir sıvıya maruz kalması sonucu yarı uzaylılaşması ve bunun getirdiği olaylar dizisi belgeselin ana konusunu oluşturuyor.
District 9, bu format sayesinde hem tempoyu her zaman yüksek tutarken hem de ırkçılık, varoş kültürü, varoşların sorunları ve hükümetin bunlara bakış açısı gibi oldukça gerçek konuları masaya yatırıyor. Ayrıca bilgisayar oyunlarında gördüğümüz sahnelerle (Half-Life 2 ile Quake’e ciddi atıflar bulunuyor) farklı bir boyuta da giriyor. Apayrı bir yazı oluşturacak kadar birçok konuya atfını belgesel yapısı sayesinde yumuşatıp kolayca sindirilmesini sağlıyor.
İlerleyen yıllarda kim bilir hangi türleri belgesel formatına harmanlanmış olarak izleyeceğiz. Persepolis ve Vals im Bashir ile animasyonun da belgesele hizmet verdiğini düşünürsek oldukça farklı filmlerin bizleri beklediğini rahatlıkla iddia edebiliriz.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)